Noueste sìti à gràtis "http://lexiqueprovencal.com" de l'assouciacien "l'Espai Miejournau" prepauso un leissique óucitan de Prouvènço, leis estra d'un rouman " Fino e Cesar " dins quete l'autour Pierre Dominique Testa, escrivèire, li descriéu la vido d'uno famiho à Alau entre 1890 e 1995. L'assouciacien " l'Espai Miejournau " prepauso tambèn de pouèmo que leis amaire de la telaragno pouedon manda pèr leituro publico, ansin que de mouloun de liame emé de sìti en lengo d'Ó vo que pretocon la lengo d'Ó, aparia d'adrèisso indefugiblo.
L'Uou dóu Divèndre Sant ! L'Uou dóu Divèndre Sant ! Es malauto ma touto bello ! Despuei aièr manjo pu rèn, Es segur que l'a quaucarèn Que li truco lei carnavello, Mai pulèu sa panso giganto À mèns qu'aguèsse leis avanto ! Adematin quouro ai souna La corno, dourmien dins la couelo, Mai èlo, la proumièro, fouelo, L' èro pas que m'a estouna ! Leis àutrei si soun restablado E coumençèron sa brafado. Dins la nue, emé moun lume, En frountau pèr pousqué marcha Emai fuguèssi escarcha Pèr dei roumias gigant que mume Lei cabr' e fedo mànjon gaire, Ai degu la querre, doutaire. Èro jacudo pèr mitan, Souto lei pin dins lou grand pargue Que fau avé un rèire-margue Pèr clausura 'quest parrantan. Pecairo, revirè la tèsto 'Mé sèis ue dous, sèns leva crèsto. Li faguèri 'no caranchouno, Li tapoutèri lou malu, À la lèsto, d'un bel abelu, Veguèri dins qu'uno vóutouno, Que poudié dintra dins l'estable, 'M' un esperfouart proun remirable. E tóutei doues caminerian Devè la fermo rescoundudo, E dapasset puei dins lei gudo, L'istalèri, qu'alenerian D'èstre arriba pèr la fenièro Mau-grat la fre e la sournièro. L'estaquèri à sa cadèno E la leissèri davans lou fèn ; Mai la capouno manjè rèn, Si que noun quàuquei barbèno, Qu'aguè de mau à la subito De s'empassa dins qu'uno jito. Cap-beissado, nas estroupa, Regachavo davans sa grùpi Emé un parèu d'ue de sùpi, Que cresèri mi l'achóupa Pèr li durbi en doues si maisso E l' engouli un fais de gaisso. Voulié rèn saupre, la garçasso ! Estancado lei pèd au sóu Bato ficad' à faire póu, Tèsto pouncho, 'questo radasso, Noun boulegavo ni brandavo, Z-ue recava, malautejavo ! Sautèri lèu lou muraiet Agantèri uno pignato, Li metèri sout la gargato Emé quàuquei dousso d'aiet Que parèisse, dóunon l'apèti Au pu malaut, au pu renèti. Rèn li faguè à la Roussèto ! Vuejèr' uno cosso de gran Emé de bren, quand tout subran Virè sa facho de tranlèto E mi mandè un cóup de lèngo Que n'en palafiquè la rèngo ! Dins qu'uno gesto, lou troupèu Mi fissè de sèi grands ue cande Que mi baiè de couar e d'ande Pèr la sougna à tiro-péu Emé lei mejan à póusito Qu'aviéu aqui à la subito. Pèr li douna un pau l'envejo De si bèn garni lou fanau Mandèri sus lou fèn la sau Un bouen pau e à barrejo Pèr de dire que la sougnàvi, E que puei noun l'abandounàvi ! Emé sa lèngo, leis ue viéu, Lipè la sau ; mai flandrinejo, Demié leis èrbo tastounejo.... Furno que furnaras, Boundiéu, Crési bèn qu'ar' a la trambloto, E leis aurih' en pendeloto ! La viéu touto revichinado, 'Mé lou péu tern' e embouva, Lou mourre se, lest' à grouva Uno fèbre que póu d'amblado, Èstre quartano, qu'en 'no cloto La butarié à la chutoto. '' Moun Diéu '' , cridèri de la póu '' Mai, vai peta ma bello vaco '' '' Aqui dintre qu'es à l'estaco '' '' Entre lei barro, e sus lou sóu '' '' Pourrié prene la mouart subito '' '' Sèns m'averti, sèns ges d'envito ! '' Dins la trevado de l'estable Sachèri pu mounte vira Talamen èri trevira, De vèire que bessai lou diable Aquest banu de fe bourdiho, Voulié ma bello de Marsiho ! Alor sèns espera de mai, Sourtèri coum' uno fusèio Vaguèri sus la chaminèio De l'oustau, e en grand esmai, Escoumóugu, l'armo tiblado Agantèri 'm' un' abeissado, L'Uou blanc de la semano santo Que desempuei lei tèms encian Dins lei mas ounte sian crestian, Lou metèn couima sus l'anto Lou Divèndre Sant à la Messo Fin que si mudo 'm' estragnesso. Dins un inmense moucadou Rescoundèri la Santo Cavo En la quichant d'uno fe bravo, E quouro sus l'establadou Arribèri pròchi la bèsti, Subran, davans, mi li arrèsti. Mai èlo, noun brounquè pas brico ! Sèi quatre pèd fissa au sóu, Just se tremoulavo soun cóu. Puei sus sèi bouco la perlico, Adeja pernavo sèi poupo, Emai aguèsse de recoupo. D'aise d'aise, em' uno man Li passèri l'Uou dóu divèndre Que pèr miracle, n' es que cèndre, Doumàci pèr gari d'uman, Noun dèu pouri mai sounco foundre, S'acebenchi pèr miés semoundre. Zóu mai de pertout li faguèri Dei massàgi, mastrouiamen, Dei caranchouno destramen, Souto lou vèntri li passèri L'Uou, bèn aqui just à la saisso, Sèns boulega màncou di maisso. Fin finalo, sourtèri lèu En lei leissant à sa mangiho Que furnàvon à la rapiho, Fènt s'envoula enjusqu'au cèu, Dei brout d'erbo coum' uno pluèio Mesclant lou gram' au cabrifuèio. Vous diéu qu'acò : dourmèri gaire ! E dins ma nue sènso pantai, Vesiéu ma vaco 'm' un grand tai Ount soun sang, sai, respouscaire, Em' un budèu que tremoulavo, Sènso relàmbi rejitavo ! Fuguè rèn qu'uno chaucho-vèio 'Mé dei cifèr dóu nas pounchu Que dins un nai sai que founchu, Tenien sesiho 'mé dei pèio, Brandussant sèi cimeterro E dei coussai picant la terro. OOOooooo Moundiéu, capoun de souart ! Durbèri lèu mèi doues parpello Sèns lei couta em' un' astello, E pèd decaus d'aganto-mouart, Sautèri que lampèri fouele Fins à l'estable dins qu'un vouele ! E devinas ço que veguèri ! Tout moun troupèu èro jacu D'un biais bèn mai que ventrescu, Sèns boulega, sèns treboulèri. E au mitan que remóumiavo Ma vac' aqui, soun fèn manjavo ! Toumbèri rai d'à genouioun ! Prenguèri l'Uou sus la muraio Ount l'aviéu pauva tout en aio, L'agachèri 'mé devoucioun E puei mi venguè la plouragno L'estremant dins soun escoundagno. Alour', ami, d'aquest' annado Coumo chasc' an, prendrai un uou ; Lou pourtarai luen à Auruou Divèndre Sant à nue sarrado, Lou metrai sus la chaminèio E de moun mau, sara ma plèio. Pierre Dominique Testa, ALLAUCH lou 29 de mars 2025. 
|
 |
 |
|
Philippe Martel (Pierre Dominique Testa, lou 29 de setèmbre 2016.) |