Lexique Provençal

Dans cette rubrique, des poèmes sont offerts à la lecture des internautes.

L'Uou dóu Divèndre Sant !

Es malauto ma touto bello !
Despuei aièr manjo pu rèn,
Es segur que l'a quaucarèn
Que li truco lei carnavello,
Mai pulèu sa panso giganto
À mèns qu'aguèsse leis avanto !

Adematin quouro ai souna
La corno, dourmien dins la couelo,
Mai èlo, la proumièro, fouelo,
L' èro pas que m'a estouna !
Leis àutrei si soun restablado
E coumençèron sa brafado.

Dins la nue, emé moun lume,
En frountau pèr pousqué marcha
Emai fuguèssi escarcha
Pèr dei roumias gigant que mume
Lei cabr' e fedo mànjon gaire,
Ai degu la querre, doutaire.

Èro jacudo pèr mitan,
Souto lei pin dins lou grand pargue
Que fau avé un rèire-margue
Pèr clausura 'quest parrantan.
Pecairo, revirè la tèsto
'Mé sèis ue dous, sèns leva crèsto.

Li faguèri 'no caranchouno,
Li tapoutèri lou malu,
À la lèsto, d'un bel abelu,
Veguèri dins qu'uno vóutouno,
Que poudié dintra dins l'estable,
'M' un esperfouart proun remirable.

E tóutei doues caminerian
Devè la fermo rescoundudo,
E dapasset puei dins lei gudo,
L'istalèri, qu'alenerian
D'èstre arriba pèr la fenièro
Mau-grat la fre e la sournièro.

L'estaquèri à sa cadèno
E la leissèri davans lou fèn ;
Mai la capouno manjè rèn,
Si que noun quàuquei barbèno,
Qu'aguè de mau à la subito
De s'empassa dins qu'uno jito.

Cap-beissado, nas estroupa,
Regachavo davans sa grùpi
Emé un parèu d'ue de sùpi,
Que cresèri mi l'achóupa
Pèr li durbi en doues si maisso
E l' engouli un fais de gaisso.

Voulié rèn saupre, la garçasso !
Estancado lei pèd au sóu
Bato ficad' à faire póu,
Tèsto pouncho, 'questo radasso,
Noun boulegavo ni brandavo,
Z-ue recava, malautejavo !

Sautèri lèu lou muraiet
Agantèri uno pignato,
Li metèri sout la gargato
Emé quàuquei dousso d'aiet
Que parèisse, dóunon l'apèti
Au pu malaut, au pu renèti.

Rèn li faguè à la Roussèto !
Vuejèr' uno cosso de gran
Emé de bren, quand tout subran
Virè sa facho de tranlèto
E mi mandè un cóup de lèngo
Que n'en palafiquè la rèngo !

Dins qu'uno gesto, lou troupèu
Mi fissè de sèi grands ue cande
Que mi baiè de couar e d'ande
Pèr la sougna à tiro-péu
Emé lei mejan à póusito
Qu'aviéu aqui à la subito.

Pèr li douna un pau l'envejo
De si bèn garni lou fanau
Mandèri sus lou fèn la sau
Un bouen pau e à barrejo
Pèr de dire que la sougnàvi,
E que puei noun l'abandounàvi !

Emé sa lèngo, leis ue viéu,
Lipè la sau ; mai flandrinejo,
Demié leis èrbo tastounejo....
Furno que furnaras, Boundiéu,
Crési bèn qu'ar' a la trambloto,
E leis aurih' en pendeloto !

La viéu touto revichinado,
'Mé lou péu tern' e embouva,
Lou mourre se, lest' à grouva
Uno fèbre que póu d'amblado,
Èstre quartano, qu'en 'no cloto
La butarié à la chutoto.

'' Moun Diéu '' , cridèri de la póu
'' Mai, vai peta ma bello vaco ''
'' Aqui dintre qu'es à l'estaco ''
'' Entre lei barro, e sus lou sóu ''
'' Pourrié prene la mouart subito ''
'' Sèns m'averti, sèns ges d'envito ! ''

Dins la trevado de l'estable
Sachèri pu mounte vira
Talamen èri trevira,
De vèire que bessai lou diable
Aquest banu de fe bourdiho,
Voulié ma bello de Marsiho !

Alor sèns espera de mai,
Sourtèri coum' uno fusèio
Vaguèri sus la chaminèio
De l'oustau, e en grand esmai,
Escoumóugu, l'armo tiblado
Agantèri 'm' un' abeissado,

L'Uou blanc de la semano santo
Que desempuei lei tèms encian
Dins lei mas ounte sian crestian,
Lou metèn couima sus l'anto
Lou Divèndre Sant à la Messo
Fin que si mudo 'm' estragnesso.

Dins un inmense moucadou
Rescoundèri la Santo Cavo
En la quichant d'uno fe bravo,
E quouro sus l'establadou
Arribèri pròchi la bèsti,
Subran, davans, mi li arrèsti.

Mai èlo, noun brounquè pas brico !
Sèi quatre pèd fissa au sóu,
Just se tremoulavo soun cóu.
Puei sus sèi bouco la perlico,
Adeja pernavo sèi poupo,
Emai aguèsse de recoupo.

D'aise d'aise, em' uno man
Li passèri l'Uou dóu divèndre
Que pèr miracle, n' es que cèndre,
Doumàci pèr gari d'uman,
Noun dèu pouri mai sounco foundre,
S'acebenchi pèr miés semoundre.

Zóu mai de pertout li faguèri
Dei massàgi, mastrouiamen,
Dei caranchouno destramen,
Souto lou vèntri li passèri
L'Uou, bèn aqui just à la saisso,
Sèns boulega màncou di maisso.

Fin finalo, sourtèri lèu
En lei leissant à sa mangiho
Que furnàvon à la rapiho,
Fènt s'envoula enjusqu'au cèu,
Dei brout d'erbo coum' uno pluèio
Mesclant lou gram' au cabrifuèio.

Vous diéu qu'acò : dourmèri gaire !
E dins ma nue sènso pantai,
Vesiéu ma vaco 'm' un grand tai
Ount soun sang, sai, respouscaire,
Em' un budèu que tremoulavo,
Sènso relàmbi rejitavo !

Fuguè rèn qu'uno chaucho-vèio
'Mé dei cifèr dóu nas pounchu
Que dins un nai sai que founchu,
Tenien sesiho 'mé dei pèio,
Brandussant sèi cimeterro
E dei coussai picant la terro.

OOOooooo Moundiéu, capoun de souart !
Durbèri lèu mèi doues parpello
Sèns lei couta em' un' astello,
E pèd decaus d'aganto-mouart,
Sautèri que lampèri fouele
Fins à l'estable dins qu'un vouele !

E devinas ço que veguèri !
Tout moun troupèu èro jacu
D'un biais bèn mai que ventrescu,
Sèns boulega, sèns treboulèri.
E au mitan que remóumiavo
Ma vac' aqui, soun fèn manjavo !

Toumbèri rai d'à genouioun !
Prenguèri l'Uou sus la muraio
Ount l'aviéu pauva tout en aio,
L'agachèri 'mé devoucioun
E puei mi venguè la plouragno
L'estremant dins soun escoundagno.

Alour', ami, d'aquest' annado
Coumo chasc' an, prendrai un uou ;
Lou pourtarai luen à Auruou
Divèndre Sant à nue sarrado,
Lou metrai sus la chaminèio
E de moun mau, sara ma plèio.

Pierre Dominique Testa, ALLAUCH lou 29 de mars 2025.

:: LES POÈMES ::

Chaque visiteur peut nous envoyer un texte de sa composition, quelque soit le dialecte, quelle que soit la forme poétique, le registre, et la graphie. Il lui suffira de le saisir ci-dessous. Nous nous réservons le droit de ne pas mettre en ligne tout texte trop long, ainsi que tout texte hors des limites de la décence ouverte au public.
titre
texte
auteur
e.mail
1 + 1 ?