Ooo, Tu, qu’ai pas recounoueissu
Subre lou grand camin,
Quand soulet, marchàvi voussu,
Après que m’aguèsson, sèns fin
Tau coumo fè caïn,
Esqueireja darrié lou suc.
Pròchi de Cavaioun passàvi.
Er’ en revenènt d’Ate.
Anàvi pas segur à l’àvi,
Estènt bessai qu’ èr’ un disate
Jour d’este marrit ate,
Qu’auriéu degu fa moun pecàvi.
Veguèri just sus d’un abord
Tout de nóu quitrana,
Un jouvènt magre, gaire fort,
Luen de sembla descaussana,
Acò m’a engana,
Que jugavo emé lou sort !
E vouei, emé sa man dins l’aire
D’un agach nouvelàri,
Aplanta drech un pau de caire,
Fasié, ansin qu’es necessàri
Sèns faire ges d’esvàri,
D’estòp coumo lei barrulaire.
Lou drole mi faguè pieta.
Viesti un pau estrech
Dins d’àbi de deseireta,
Decediguèri caro-drech
Que n’en fuguèri quech,
De lou prendre ‘mé candeta.
Er’ aqui entr’ aqui tres ouro !
Aviéu la closco vuejo,
De tant m’èri mes à la bourro
Qu’acò dins iéu tant m’amarèjo
E tant mi tambourèjo
Crèire d’auvi uno toutouro.
M’aplantèri de davans éu
Que déjà sourrisié.
Mai d’un toun un pau debanéu
Mi demandè ‘mé courtesié
‘M’ un pau d’ausadarié
D’ana querre un ami fiséu.
Conduguèri puei long la baisso
Em’ un pau d’inchaiènço.
L’avié dei pibo l’avié dei vaisso,
L’avelanié dich en Prouvènço,
Mai tambèn dei peissènço,
Seguènt dei camp ‘mé de siaisso.
« - Es ‘qui, mi dis, qu’es moun ami ; »
« N’ espèro dins lou boues. »
Sourtiguerian sèns presumi
Que restariéu coumo sèns voues,
Quouro de pèr d’abroues
Sautèron quatr’ apoustumi.
Sèns saupre ni pèrque ni coumo
La tèst’ encagoulado,
La muto sus iéu si couloumo,
Que puei à la parabastado
Mi gàrçon ‘n’ ensacado,
Que mi traguè coum’ en de broumo.
Sus iéu à grand cóup de clapas,
M’aqueirèron, capu.
Puei l’un dei quatre satanas,
Estènt que iéu èr’ à noun pu,
Es ço qu’ai percéupu,
Mandè « lou manquen pas ! »
« - Tugo-lou, cridè, ‘mé ta lamo »,
« E puei pèr batistèri »
« Que li enausse encuei l’amo, »
« Trauco lou emé toun pau-fèrri »
« Aqui bèn sus l’artèri, »
« Que mouere d’uno fin infamo. »
E iéu coumo dins lou subé,
Esperàvi la mouart.
Mai dins la pas, car aviéu la fé
Qu’es bèn moun Diéu qu’es lou pu fouart,
Mestrejant de moun souart,
L’ouro que passarai lou lé.
Quatecant, après ‘questo fraso
Que mi jalè leis ouesse,
E esperant soun cóup d’espaso
Que n’en tremoulàvi fouesse,
Dins un mouvimen touesse,
Veguèri sèis ue de braso.
« - L’ai pas moun coutèu, li faguè ! »
E mandant soun pougnet
Dins sa pòchi d’arrié, diguè
Emé soun èr proun reguignet :
« - Massan lou au cougnet »
« Mourira segur sèns trapè. »
E puei coumo pèr un miracle
Dins uno trepadisso,
Esters e divin espetacle
Quaucarèn … quauqu’un leis aquisso,
D’un rèn leis esfoulisso
Que patusclon sus mil’ oustacle.
Leis aguessias vist lei gusas !
Cóurron sus moun bóussoun,
Qu’ailas aviéu mes, bedigas,
A l’arrié de moun veituroun
Sènso tróup de resoun.
Bousìhon tout coum’ un eigas.
‘Mé dei caiasso puei tabàson,
La tolo de la cocho,
Brègon lei vitro, e agràson
Sèns avé la mèndro petocho
Pèrfin à cóup de bocho
Lou téulat… puei tóutei s’abàson !
Dins lei sebisso dóu ribas
S’esbìgnon mai que lèu.
Làmpon làmpon eiladabas,
Pàsson pèr ue en plen soulèu,
Coumo dins un fablèu
Mi leissant mouart dins moun crebas.
Esperèri bèn un quart d’ouro
Après soun escampèto.
Assouido la tiro-bourro
Sentèri mèi cambo falèto ;
E èro pas butèto
Qu’aviéu lou couers coum’ un’ ancouro,
M’aubourèri penousamen
Dóu sóu qu’èro traupi.
Si vesié bèn destintamen
Sènso, vous diéu, rèn abausi,
Qu’un tuert pèr m’acani,
Avié capita malamen
Caminèri, soul caminèri
Tout long d’àutei barragno
E senglutèri, e plourèri,
Emai rajèssi d’escupagno
Creba, riboun ribagno,
Sus la routo soulet marchèri.
Mai dintre iéu sentiéu moun couar
Qu’à grand cóup mi batié.
E lou soulèu encar proun fouart
Semblavo bèn dins soun entié
De soun flar plasentié
M’ ousta l’idèio de la mouart.
Subran alin à l’avalido,
Tout pareissié de sèdo.
Lou cèu la terro prenien vido,
E pèr mitan lei pigneirèdo
E leis ouliveirèdo,
L’avié, sai, coum’ un’ enlusido.
E marcho, vai, que marcharas,
L’avié toujour degun.
Sus lei rountau : deis argeras.
Em’un èr d’avé lou rangun,
Sentiéu un trassegun
Vouleteja pèr l’auturas.
S’engivanavo, sai, ‘no cavo !
Mai, va saupre qunt’ èro !
Pèr aqui l’avié ges de clavo.
Soulo lei nàutei canavèro
Puplàvon lei tauvèro,
Que l’es mestié l’aig’ e la gravo.
Decidentamen : rès de rès !
Dins la plan’ eilalin,
Noun èro de la Crau lei grès,
E Cavaioun dourmènt l’ue clin,
Dins soun lié verdelin,
S’escoundié dins soun ramarès.
Uno veituro passè vite ;
Mi vesènt sèns sourrire,
Emai fuguèsse pas licite,
Mi leissè sèns degun coussire
Quàsi tant à m’aussire
Siguèsse puei pèr éu necite !
Segur rajoulàvi de sang.
Sus moun bendèu, au frount,
Dei caiastre vioulet, mau-san,
A n’aquest’ ouro dóu tremount
Mi dasié de Caroun
Sèis èr mourgair’ e poupo-sang.
Puei tourna mai dins la campagno
Que vesiéu dei sansouiro,
Aguèri póu d’un’ amassagno
D’un coumbat, d’uno tuadouiro…
Nègro devinadouiro,
Que dóu charpin noun vous espragno.
Vouliéu pas viéur’ encar’ un cóup
Uno luch’ à la mouart.
Leis oumbr’ aqui mi trasién póu.
Mi sentiéu aro gaire fouart
Que tant sariéu ‘n pau couard,
D’encar agounisa au sóu.
Subran, aqui à man esquerro,
Dins l’èrbo renadivo
Que s’avastavo dins lei berro,
Coumo tout dre vengu dei nivo
Ajuda pèr dei divo,
Ères au sóu clencha pèr terro.
Lou péu saure tout frisoula
Duviés avé vint an.
Semblàves de countouroula
Sènso prene d’arrapo-man
La cadèno d’aran
De toun ciclot rafistoula.
Pourtàves un cazo de lano
De coulour róugi palo,
Un gin’s de tencho merinjano,
Sènso mantèu sus tèis espalo
Emé tèis initialo.
Ères aqui sèns gès d’arcano.
‘Mé tèi man dins lou camboui
T’aubourères gentiéu,
E aplantant toun fourfoui
Mi diguères puei pensatiéu
D’un toun mans’ e sutiéu,
« - Soun acaba tèis emboui ! »
« - Mai qu siés, Tu, pèr bléu tout saupre, »
Faguèri malancòni…
« Coumo sachères puei l’escaupre ,.. »
« M’an aqueira jusqu’à l’agòni… »
« N’en sariés testimòni … ? »
« Siés brave….fai-mi vo assaupre ! »
« - Carme….chut….taiso-ti moun ami… »
« Ti vau sougna la couissour »
« De tèi plago…crèi-mi … »
E dins tèis ue uno lusour
D’uno talo founsour
Que noun poudiéu pas pregemi.
Sus mèi gaut’ en fue trescoulàvon
Un’ à cha uno, caudo,
Dei lagrèmo que m’assoulàvon.
Subran, au sóu tout s’esbrihaudo !
Deis aigo garrigaudo
Dins un riéu masque s’escoulàvon !
E Tu, d’uno pòchi d’arrié,
Sourtères abelan
Un moucadou qu’èro parié
Tant grand qu’un panoman.
Semblant un arcoulan,
Dóu cèu, sai, uno fadarié.
Tèi man !...Ar’ èron próupro, blanco !
Tèis ougno : sèns brutìssi !
E leis aigo… lou riéu pèr lei banco…
Noun….dins ma tèsto èr’ un bourlìssi
Pamèns de mèis ue tìssi
Aviéu tout vist sèns uno manco.
Car d’aigo, adès, n’ en i avié ges !
E puei l’avié degun,
Ges de ciclot … e dei pages
Dins l’envirouno ? … un quauqu’un
Aqui dins lou neblun ? …
Noun, noun, degun sus lei travès !
Tau coum’ un àngi mi sougnères.
Netegères mèi plago.
Mèi vièsti leis espóussères,
Dins chasque ple, dins chasco rago
Ount la póusso s’amago,
Chasque ceniho la levères.
Ti metères d’à ginoui …
À mèi souié de cuer
Li doustères lou patoui.
E iéu, adeli de mèi nèr
Verai, m’èro de fèr
D’ista quiet e estoui.
Ti relevères ‘m’ un sourrire.
Puei ta cabeladuro
Coumo lou blèst d’un cire
Si parpè d’un’ auriolo puro,
O divin’ escoussuro,
Pèr puei mi fair’ un tressourrire.
« - Mai digo, qu siés l’estrangié »
« Pèr mi tant bèn pima ? »
« - Chuto ti … pu ges de dangié »
« Lei cafèr que t’an enlima »
« E qu’as desestima, »
« Soun de Bouèmo, noun d’Argié. »
Puei subran dins un entanchado,
Mi diguères tout d’uno,
Coum’ em’ un pau d’abrivado :
« - Mounto, que tout’ ar’ es la bruno »
« Emé soun clar de luno »
« D’arrié de iéu, fai ta chalado … »
Alour sèns èstr’ assegura,
Mountèri d’arrié d’éu
Sènso pousqué rèn agura
Qu èro sai ‘queste bachèu,
Au parloutis de mèu
Que pèr iéu s’èro afura !
Sus la sello de sa maquino,
Qu’èr’ un pau estrechouno,
Plega coum’ un brout d’amarino
Alenàvi de l’envirouno
Lei sentour de l’autouno,
Aqui pega à soun esquino.
Verai, me cresiéu d’èstr’ au Cèu,
Coum’ en un Paradis !
Ansin, quicha au jouvencèu,
Sentiéu pu ges d’entravadis
Pèr ista mouvedis
Dins l’espàci sèns escrouncèu.
Cluguèri leis ue, nouvelàri,
Cresènt lou jouvenome
Bèn brav’ e debounàri !
Bessai fuguèsse fiéu d’un come,
Dous, drech, emai proudome,
Abari dins l’umanitàri.
D’escambarloun sus soun ciclot
Anavian nàutrei doues,
Coumo prouvié e matelot,
Travessant lei baisso lei boues
En silènci, sens voues,
Crousant dei fes, un escabot.
Péu dins lou vènt, lou couar alabre,
Sentiéu moun ajutòri
Pesca dins soun pregound salabre,
Moun armo qu’èro gaire flòri,
Cercant soun purgatòri,
Leissant ei vèrme soun cadabre.
Lou quichàvi toujour que mai.
Moun esprit si foundié
Dins ‘quest ome à tout jamai.
Éu, avié de soun couar badié
Dubert en primadié,
D’un amour pur un garagai.
E roudavian à founs la caisso
Sus la pichoto routo
Quouro subran plóuguè à raisso.
Lou cèu vessav’ à plen de bouto
Sus lei blad lei garouto,
Dei ridèu d’aigo sèns amaisso.
E iéu regachàvi l’eigas,
Que rescoundènt la lus,
Amassavo coumo d’augas
Alin ei pèd deis agarrus,
E que dins un grand flus,
Courrié que fasié dei ragas.
Puei coum’ un pau pèr destinèmbre
Mi paupèri lou vièsti
Que ‘n ai encaro lou remèmbre.
« Oou de Bouen-Diéu, mai siéu pas bèsti »
« Soun se tóuteis aquésti, »
« Eissuch tau coumo dins un mèmbre ! »
E moun menaire, inchaiènt,
Fasié avans toujour.
E iéu d’arrié, soun ajouien,
Estènt ensen despuei miejour,
Aguèri la cremour,
Que faguèsse d’avouacien.
Puei arriberian au vilàgi.
Bèn d’avans la pouliço
S’acabè noueste carrióulàgi.
Descendèri soul sus lei Liço.
Aqui sout la téulisso,
Finissié noueste roumavàgi.
Un gàrdi si tenié aqui
Pèr recebre segur
Lei gèns qu’avien bessai flaqui,
‘Quéstei que l’avien fa lou fur,
‘Quéstei qu’un escroucur
Leis avié leissa aflanqui.
Vouguèri dir’ à moun sauvaire
Que lou gramacejàvi
D’èstr’ esta adès moun sougnaire...
De coustat puei mi reviràvi,
Lèu, mèi man li paràvi,
Mai l’èro plu, moun sustentaire !
A la pouarto, qu’èro de drech
Un gàrdi si tenié.
« Escusas, mandèri countrech »
« Mounte a passa moun estafié ? »
« Qu’aqui sèns avanié »
« M’a enmena qu’es quàsi nuech ? »
« Oou fouele, diguè lou custòdi »
« Ai vist soulet un gàri »
« Que despuei mi vèn en òdi ! »
Sus d’aquest mot d’elucidàri
Toumbèri en desvàri,
Car reneguè nouest’ episòdi.
Sabiéu bèn ço qu’aviéu viscu
Adès ‘mé lou jouvènt !
N’en aguèri lou couar fendu
Car n’en èri d’éu fouart devènt,
Qu’avié fa moun servènt,
Moun esse èro marfoundu.
Despareissu ! Despareissu !
Regardèri pertout.
Àtout, qu’èri dessaupu !
Aviéu pas pouscu subre-tout,
Li dire au fin-bout
Qu’ei banu, li aviéu cresu.
Ooo, Tu, qu’ai pas recounoueissu
Pròchi l’aseigadou …
Siés tu, que m’as apareissu,
Toun péu fuguè enganadou
E toun gin’s troumpadou…
Ooo, Tu, T’ai pas recounoueissu.
|